‘Yürüyüşün yalan söylemez’
Yürümekten, adım saymaktan ve spor yapmaktan çok daha fazlası; Bu hareketin bir derinliği, bir anlamı, felsefi bir yönü, arayışa tekabül eden bir boyutu ve bir doyum yönü vardır. Rebecca Solnit’in “beden ve zihnin dünya tarafından işgal edilmediği bir eylem” olarak tanımladığı yürüyüş, bazen tam da bu meşguliyeti içerebilir.
Şair Gary Snyder’a göre yürümek, “doğaya ve vahşi doğaya saygı” anlamına gelirken, Henry David Thoreau bu hareketi “kendi içindeki vahşi doğaya yolculuk” olarak tanımlar. Benliği güçlendiren ve zaman zaman hareketsiz kılan yürüyüş, zamandan ve mekandan uzaklaşmak olduğu gibi bu ikisinin merkezinde hareket biçimini almak olarak da sayılabilir.
Bu bağlamda Frédéric Gros, yürüyüşü, benliğin tepelere aitliğini ortaya çıkaran bir eylem olarak tanımlar. Gros’a göre insan yürürken kalabalığın arasından yolunu bulur, bazen de kalabalığı yararak ilerler.
Kutuplara ve Everest Dağı’nın zirvesine ulaşan ilk kaşif Norveçli Erling Kagge, uygarlığı ve modernliği sorguladığı yürüyüşlerinin, dünyayı içerideyken dışarıda bırakmak anlamına geldiğini söylüyor. Yani sessizliği ve dinginliği arayan Kagge, ertelenen yalnızlık ve sakinliğe ulaşma çabasındadır.
‘Gürültü Çağında Sessizlik’te olduğu gibi (Çeviren: Nezihat Bakar-Langeland, Alfa Yayıncılık, 2020), ‘Adım Adım Yürümek’, Kagge’nin sorularına cevap bulma mücadelesidir. Kagge metinlerinde hem edebi bir yolculuğa çıkar hem de tüm tecrübesine rağmen yürümeyi öğrendiğini anlatır.
DİKKAT PAZARLANAN SESSİZLİK
Kagge, “Yürüyerek bugün olduğumuz varlıklar olduk, bizi biz yapan yürümektir, bu yüzden yürümeyi bıraktığımızda muhtemelen başka bir şey olacağız” diyor. Yazara göre hayatımızda öğrendiğimiz “en tehlikeli iş” yürümektir. Keşfetmek, kişiliğin oluşumu ve bulmak için hareket etmek her zaman onunla ilişkilendirilir. İnsanı Homo Sapiens’e dönüştüren de budur: Yürüyen, ateş yakan, yemek yapan ve sonra dil öğrenen insan… Kagge bu bölümde bir yürüme-dil ilişkisi kurar: “Hayat uzun bir yürüyüştür. Diller, insanlar tarafından yaratılmıştır. bu fikri yansıtın.”
Acı çeken, memnun, çelişkili niyet ve arzular bulunduğunda insan “dünyanın sonuna doğru yürür”. İç ve dış sessizliğe ulaşmak için mücadele eden Kagge, yürümenin ömrü uzattığını, hafızayı güçlendirdiğini, tansiyonu düşürdüğünü ve bağışıklığı güçlendirdiğini açıklıyor.
Adım Adım Yürümek, Erling Kagge, Çeviren: Oğuz Tecimen, 144 sayfa, Toplu Kitap, 2023.Kagge’nin hikayeleri bize özgürlüğün ayak izlerini getiriyor; Yavaş hareket ettiğimiz, dünyanın insanoğluna daha hafif ve sakin göründüğü, herkesin ve her şeyin unutulduğu anları hatırlatır bize. Pazarlanan sessizlik yerine, durup düşünmeye fırsat veren dinginlik; Zamanı uzatan, genişleten ve mekanı büyüten yürüyüşü şöyle anlatıyor: “Google Haritalar uygulamasını kullandığımda her zaman nerede olduğumu biliyorum, çoğu zaman çevremden çok ekrana bakıyorum. evde telefon, başımı kaldırıp önümü görmem gerektiğinde, tüm varlığımla o andayım, genişliyor dünya, bir anda mahalleyi, şehri, ormanı tanımaya başlıyorum. “
Kagge, yürürken izlemeye odaklanır; Kutup dairelerinde, şehirlerde ve dağlarda gözleri hep açıktır. “Yavaşlıkla hatırlamanın, hızla unutmanın arasındaki gizli ilişkiyi” fark edip, ayaklarına haritalar çizdirirken Ülkü, hız diye bir şeyin olmadığını bir kez daha anlar.
‘OTURMAK YETKİLİLERİN ÇIKARLARINA UYGUNDUR’
Yürümenin ve yürümenin kişinin karakteri hakkında ipucu verdiğini söyleyen Kagge, “Yürüyüşünüz yalan söylemez” diyor. Yazara göre insanın tüm varlığıyla düşünmesi anlamına gelen bu eylem, dünyayı tanımanın kapılarını aralamaktadır.
Kagge, sokak filozoflarının (Socrates, Kierkegaard, Diogenes ve Hippocrates) hareketsizliğe karşı yürüyüşlerini hatırlatırken, Thoreau ve Einstein’ın problem çözme yürüyüşlerindeki berrak zihinlerine gönderme yapıyor. Öte yandan oturma ve yürüme siyasetini hatırlatarak zamanımızı eleştiriyor: “Modern dünya mümkün olduğu kadar uzun süre oturacak şekilde tasarlandı. Oturmak için birçok argüman var. Oturmak menfaat içindir. Her zaman oturarak ve çalışarak gayri safi milli hasılaya katkıda bulunmamızı istiyorlar, bu da şirketlerin yararına olan bir şey, mümkün olduğunca çok tüketmemizi, tüketmediğimizde dinlenmemizi istiyorlar.
Kagge, kutup dairelerinde dolaşırken ve Everest Dağı’na tırmanırken, işi kolaylaştıran teknik yardım imkanlarını bir kenara bırakıp çok sıkıntı çektiğini ve çok zahmete katlandığını belirtiyor. Yani yüzeysellik yerine derinliği seçiyor; Rahatlığını en aza indirme ve hayatı ve dünyanın sunduğu şeyleri hissetme eğilimindedir. Yürüyerek küçük şeylerden zevk almayı ve dünyevi zevklerin tadını çıkarmayı öğreniyor. Başkalarına bağımlı kalmamanın, geçmişi ve geleceği değersizleştirmenin hazzını fark ederken, zihninde kaygılar uyandığında “oturarak geçen hayat somutluğunu yitiriyor” diyor.
Kagge için yürümenin belalardan kaçınmanın pragmatik bir yanı var. Sadece bu değil elbette; Muharrir, anlattığı hikâyelerden ve yaşadıklarından hareketle yürümenin insanı yol ayrımına benzettiğini, dünyadan uzaklaşarak huzura kavuşturduğunu ya da akıl çalıştırarak problemlerin ortasında bıraktığını da söylüyor.
Kagge’ye göre yürümek, çıkış ve varış noktalarının ötesinde bir süreçtir. Ne kadar mesafe katedildiği veya ne kadar kalındığı değil, yürüyüşün kendisi ve yürürken ne düşündüğümüz önemlidir. “Adım Adım Yürümek” de Kagge’nin düşünme sürecinin bir ürünü; Yürüyüş üzerine bir yansıma kitabı. Yani yazarın “Hedefine ulaşsan da ertesi gün yürümeye devam edeceksin; yürümek bir ömür sürebilir” dediği, yürüme ideolojisi üzerine yazılmış metinler bütünüdür.
